Koronavirüsün Etkileri Çalışma Hayatına Nasıl Yansıyor?
Sertaç Kökenek, Gökhan Akçaalan 19 Mart 2020, PerÅŸembe
BilindiÄŸi üzere, koronavirüs (COVID-19) salgını tüm dünyanın odak noktası haline geldi ve SaÄŸlık Bakanlığı, 10 Mart günü Türkiye'deki ilk koronavirüs vakasını teyit etti. O tarihten bu yana Türkiye’deki koronavirüs vakaları giderek artıyor ve bununla baÄŸlantılı olarak alınan önlemler de geniÅŸletiliyor. Koronavirüs salgını, tüm dünyada ve TÜÄ°K verilerine göre yaklaşık 28 milyon istihdamın bulunduÄŸu Türkiye’de iÅŸverenlerin de temel endiÅŸesi halinde gelmiÅŸ durumda. Bu baÄŸlamda bu yazımızda koronavirüs salgını kapsamında Türkiye’deki iÅŸverenlerin alması gereken ve alabileceÄŸi temel önlemleri ve uygulamaları deÄŸerlendirdik.
Hangi Önlemler Alınmalı?
Türkiye’de iÅŸverenin güvenli ve saÄŸlıklı bir iÅŸyeri temin etme yönünde genel bir yükümlülüÄŸü bulunuyor. Bu kapsamda iÅŸveren iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi konularında her türlü tedbiri almakla yükümlü. Ä°ÅŸverenler öncelikle iÅŸ yeri hekimleri ve iÅŸ güvenliÄŸi uzmanlarıyla koordineli olarak risk deÄŸerlendirmesi yapmalı ve bu deÄŸerlendirmede iÅŸ yerinin düzenini genç, yaÅŸlı, engelli, gebe ve emziren çalışanların durumlarını dikkate almalı. Yapılan risk deÄŸerlendirmesi sonrasında uygulanabilecek tedbirler belirlenmeli ve bu tedbirler çalışanlara mümkünse yazılı ve sözlü olarak açıkça anlatılmalı. Tedbirler kapsamında örneÄŸin iÅŸ yerinin düzenli olarak temizlenmesi, belirli bölgelere dezenfektan maddeleri koyulması, maske ve eldiven gibi koruyucu ürünlerin temin edilmesi gibi aksiyonlar alınabilir. Ayrıca iÅŸ seyahatlerinin, toplantıların ve diÄŸer benzer aktivitelerin de iptal edilmesi veya ertelenmesi düÅŸünülebilir. Ä°ÅŸveren ayrıca çalışanlarından risk altında olup olmadıklarına dair bilgi talep edebilir. Ancak herhangi bir karışıklığa mahal vermemek adına iÅŸverenin SaÄŸlık Bakanlığı’nın resmi internet sitesinden yaptığı açıklamalar, sunumlar ve diÄŸer yazılı metinler çerçevesinde çalışanların ne zaman risk altında olarak deÄŸerlendirilebileceÄŸini açıkça tanımlaması ve bu tanımı çalışanlara bildirmesi ÅŸarttır. Çalışanların da benzer ÅŸekilde diÄŸer çalışanların güvenliÄŸine zarar vermekten kaçınması gerekir. Bu sebeple, enfekte oldukları teyit edilmiÅŸ veya ÅŸüpheli semptomlar gösteren çalışanların bu durumu iÅŸverenlerine beyan etmeleri büyük önem arz ediyor. Çalışanlara ayrıca kendi saÄŸlıklarını ve diÄŸer çalışanların saÄŸlıklarını koruma konusunda mümkün olan tüm önlemleri almaları gerektiÄŸi hatırlatılmalı. Bu hususlarda kiÅŸisel verilerin korunmasına dair mevzuat hükümleri ayrıca dikkate alınmalı. Buna ek olarak, içinde bulunduÄŸumuz olaÄŸandışı koÅŸullar sebebiyle çalışanların iÅŸ yeriyle ilgili saÄŸlık ve güvenlik konularındaki endiÅŸelerini dile getirmeye teÅŸvik edilmeleri saÄŸlanabilir. Böyle bir uygulamanın aynı zamanda mahremiyete bir müdahale teÅŸkil etme ihtimali sebebiyle çalışanlar, endiÅŸelerini gizli bir ÅŸekilde dile getirmeliler. Koronavirüs salgın riskinin her geçen gün artarak devam ettiÄŸi göz önüne alındığında bir diÄŸer önlem olarak iÅŸveren çalışanlarını tek taraflı olarak izne göndermeyi düÅŸünülebilir. Bu yöntem, olası bir virüs ÅŸüphesi durumunda da kullanılabilir. Bu süre boyunca iÅŸverenlerin çalışanlara maaÅŸlarını ödemesi, çalışanlarınsa izin boyunca çalışmaya hazır bulunmaları gerekir. Ä°ÅŸin niteliÄŸine baÄŸlı olarak evden çalışma uygulamaları da bir diÄŸer alternatif olarak deÄŸerlendirilebilir.
Etkili Bir Koruyucu Yöntem: Evden Çalışma
Koronavirüs salgınının etkili olduÄŸu ülkelerde ÅŸirketlerin çalışanları evden çalışmaya yönlendirmeleri veya iÅŸ yerlerinin zorunlu olarak kapatılması sonucunda bu dönemde evden çalışma oldukça yaygınlaÅŸmış durumda. Türkiye’de de özellikle bazı çok uluslu ÅŸirketlerin çalışanlarını evden çalışmaya yönlendirdiklerini görüyoruz. Evden çalışma yöntemi Ä°ÅŸ Kanunu uyarınca uzaktan çalışma olarak tanımlanır ve iÅŸveren tarafından oluÅŸturulan iÅŸ organizasyonu kapsamında çalışanların evinde ya da teknolojik iletiÅŸim araçlarıyla iÅŸ yeri dışında çalışması olarak nitelendirilir. Koronavirüs sebebiyle uzun süreli uzaktan çalışma durumu söz konusuysa uzaktan çalışmaya tabi olacak çalışanlarla bir protokol düzenleyerek bu protokolde uzaktan çalışmada yapılacak iÅŸin tanımı, iÅŸin yapılma ÅŸekli, iÅŸin süresi ve yapılma yeri, ücret ve ücretin ödenmesine iliÅŸkin hususlar, iÅŸveren tarafından saÄŸlanan ekipman ve bunların korunmasına iliÅŸkin yükümlülükler, iÅŸverenin iÅŸçiyle iletiÅŸim kurması ile genel ve özel çalışma ÅŸartlarına iliÅŸkin hükümlere yer verilmesi gerekir. Ayrıca evden çalışma konusunda kuralların ve ayrıntıların yer aldığı bir prosedür hazırlanması da çalışanlar açısından yol gösterici olacaktır.
Evden Çalışmada Ä°ÅŸverenin Ne Gibi Yükümlülükleri Var?
Ä°ÅŸveren, evden çalışma yöntemiyle çalışan çalışanın yaptığı iÅŸin niteliÄŸini dikkate alarak iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi önlemleri konusunda çalışanı bilgilendirmek, gerekli eÄŸitimi vermek, saÄŸlık gözetimini saÄŸlamak ve saÄŸladığı ekipmanla ilgili gerekli iÅŸ güvenliÄŸi tedbirlerini almakla yükümlü. Koronavirüs salgını özelinde iÅŸverenler çalışanlara özel duyurular yaparak çalışanların evden çalışma sisteminin uygulandığı süre boyunca yalnızca evden çalışmaları isteyebilir. Evden çalışma dönemi boyunca ve ayrıca koronavirüs salgını devam ettiÄŸi sürece çalışanlardan ayrıca üçüncü ÅŸahıslar ile yüz yüze toplantı yapılmaması, kendileriyle fiziksel temastan kaçınılması, haberleÅŸmelerin telefon, telekonferans, videokonferans veya e-posta yöntemileriyle gerçekleÅŸtirilmesi istenebilir. Ayrıca evden çalışma yönteminde iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi konusunda çalışanlara online eÄŸitimler verilmesi düÅŸünülebilir. Bu eÄŸitimlerde özellikle evden çalışmaya uygun ve güvenli ortamda (örneÄŸin ergonomik açıdan uygun masa ve sandalye) ile çalışmaları, çalışma ortamlarını her türlü risklerden ve tehlikelerden uzak tutmaları talep edilebilir. Ä°ÅŸverenin yükümlülükleri saydıklarımızla sınırlı kalmıyor. Hepimiz her gün iÅŸ yerine gidip gelirken sayısız kaza riskiyle karşı karşıya kalıyoruz. Peki evden çalışma durumunda çalışanın uÄŸradığı bir kaza, iÅŸ kazası sayılabilir mi?
Evde Uğranılan Kazalar İş Kazası Mıdır?
Çalışanların evde bir kazaya uÄŸramaları halinde bu kazanın iÅŸ kazası olarak deÄŸerlendirilip deÄŸerlendirilmeyeceÄŸi tartışmalıdır. Evde meydana gelen her kaza iÅŸ kazası sayılmaz fakat yapılan iÅŸ nedeniyle çalışanın bir kazaya uÄŸraması halinde bu kaza evde de olsa iÅŸ kazası kabul edilir. Yapılan iÅŸle ilgili evde bir kaza meydana gelmesi ve iÅŸverenin yükümlülüklerini ihlal etmesi halinde iÅŸveren bu kazadan sorumlu olacaktır. ÖrneÄŸin, iÅŸverenin bilgisayar başında iÅŸ yapan bir evde çalışana ergonomi hakkında güvenlik önlemlerini anlatmaması nedeniyle çalışanın sakatlanması halinde iÅŸveren sorumlu tutulabilir. Yine bir örnek vermek gerekirse iÅŸçinin evden çalıştığı bir günde spor yaparken kolunu kırması, iÅŸ kazası sayılmayacaktır. Ancak evde çalışmada evde meydana gelen kazalarda bu ayırımı yapmak pratikte oldukça zor. Bu nedenle, çalışanın uzaktan çalışma esnasında yaÅŸayabileceÄŸi her türlü kaza kural olarak iÅŸ kazası olarak kabul edilebilir. Bu durumda da aksi durumun, bir baÅŸka ifadeyle gerçekleÅŸen kazanın iÅŸ kazası olmadığının iÅŸveren tarafından kanıtlanması gerekecektir.
https://hbrturkiye.com/blog/koronavirusun-etkileri-calisma-hayatina-nasil-yansiyor
Kaynak : HBR Türkiye
BilindiÄŸi üzere, koronavirüs (COVID-19) salgını tüm dünyanın odak noktası haline geldi ve SaÄŸlık Bakanlığı, 10 Mart günü Türkiye'deki ilk koronavirüs vakasını teyit etti. O tarihten bu yana Türkiye’deki koronavirüs vakaları giderek artıyor ve bununla baÄŸlantılı olarak alınan önlemler de geniÅŸletiliyor. Koronavirüs salgını, tüm dünyada ve TÜÄ°K verilerine göre yaklaşık 28 milyon istihdamın bulunduÄŸu Türkiye’de iÅŸverenlerin de temel endiÅŸesi halinde gelmiÅŸ durumda. Bu baÄŸlamda bu yazımızda koronavirüs salgını kapsamında Türkiye’deki iÅŸverenlerin alması gereken ve alabileceÄŸi temel önlemleri ve uygulamaları deÄŸerlendirdik.
Hangi Önlemler Alınmalı?
Türkiye’de iÅŸverenin güvenli ve saÄŸlıklı bir iÅŸyeri temin etme yönünde genel bir yükümlülüÄŸü bulunuyor. Bu kapsamda iÅŸveren iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi konularında her türlü tedbiri almakla yükümlü. Ä°ÅŸverenler öncelikle iÅŸ yeri hekimleri ve iÅŸ güvenliÄŸi uzmanlarıyla koordineli olarak risk deÄŸerlendirmesi yapmalı ve bu deÄŸerlendirmede iÅŸ yerinin düzenini genç, yaÅŸlı, engelli, gebe ve emziren çalışanların durumlarını dikkate almalı. Yapılan risk deÄŸerlendirmesi sonrasında uygulanabilecek tedbirler belirlenmeli ve bu tedbirler çalışanlara mümkünse yazılı ve sözlü olarak açıkça anlatılmalı. Tedbirler kapsamında örneÄŸin iÅŸ yerinin düzenli olarak temizlenmesi, belirli bölgelere dezenfektan maddeleri koyulması, maske ve eldiven gibi koruyucu ürünlerin temin edilmesi gibi aksiyonlar alınabilir. Ayrıca iÅŸ seyahatlerinin, toplantıların ve diÄŸer benzer aktivitelerin de iptal edilmesi veya ertelenmesi düÅŸünülebilir. Ä°ÅŸveren ayrıca çalışanlarından risk altında olup olmadıklarına dair bilgi talep edebilir. Ancak herhangi bir karışıklığa mahal vermemek adına iÅŸverenin SaÄŸlık Bakanlığı’nın resmi internet sitesinden yaptığı açıklamalar, sunumlar ve diÄŸer yazılı metinler çerçevesinde çalışanların ne zaman risk altında olarak deÄŸerlendirilebileceÄŸini açıkça tanımlaması ve bu tanımı çalışanlara bildirmesi ÅŸarttır. Çalışanların da benzer ÅŸekilde diÄŸer çalışanların güvenliÄŸine zarar vermekten kaçınması gerekir. Bu sebeple, enfekte oldukları teyit edilmiÅŸ veya ÅŸüpheli semptomlar gösteren çalışanların bu durumu iÅŸverenlerine beyan etmeleri büyük önem arz ediyor. Çalışanlara ayrıca kendi saÄŸlıklarını ve diÄŸer çalışanların saÄŸlıklarını koruma konusunda mümkün olan tüm önlemleri almaları gerektiÄŸi hatırlatılmalı. Bu hususlarda kiÅŸisel verilerin korunmasına dair mevzuat hükümleri ayrıca dikkate alınmalı. Buna ek olarak, içinde bulunduÄŸumuz olaÄŸandışı koÅŸullar sebebiyle çalışanların iÅŸ yeriyle ilgili saÄŸlık ve güvenlik konularındaki endiÅŸelerini dile getirmeye teÅŸvik edilmeleri saÄŸlanabilir. Böyle bir uygulamanın aynı zamanda mahremiyete bir müdahale teÅŸkil etme ihtimali sebebiyle çalışanlar, endiÅŸelerini gizli bir ÅŸekilde dile getirmeliler. Koronavirüs salgın riskinin her geçen gün artarak devam ettiÄŸi göz önüne alındığında bir diÄŸer önlem olarak iÅŸveren çalışanlarını tek taraflı olarak izne göndermeyi düÅŸünülebilir. Bu yöntem, olası bir virüs ÅŸüphesi durumunda da kullanılabilir. Bu süre boyunca iÅŸverenlerin çalışanlara maaÅŸlarını ödemesi, çalışanlarınsa izin boyunca çalışmaya hazır bulunmaları gerekir. Ä°ÅŸin niteliÄŸine baÄŸlı olarak evden çalışma uygulamaları da bir diÄŸer alternatif olarak deÄŸerlendirilebilir.
Etkili Bir Koruyucu Yöntem: Evden Çalışma
Koronavirüs salgınının etkili olduÄŸu ülkelerde ÅŸirketlerin çalışanları evden çalışmaya yönlendirmeleri veya iÅŸ yerlerinin zorunlu olarak kapatılması sonucunda bu dönemde evden çalışma oldukça yaygınlaÅŸmış durumda. Türkiye’de de özellikle bazı çok uluslu ÅŸirketlerin çalışanlarını evden çalışmaya yönlendirdiklerini görüyoruz. Evden çalışma yöntemi Ä°ÅŸ Kanunu uyarınca uzaktan çalışma olarak tanımlanır ve iÅŸveren tarafından oluÅŸturulan iÅŸ organizasyonu kapsamında çalışanların evinde ya da teknolojik iletiÅŸim araçlarıyla iÅŸ yeri dışında çalışması olarak nitelendirilir. Koronavirüs sebebiyle uzun süreli uzaktan çalışma durumu söz konusuysa uzaktan çalışmaya tabi olacak çalışanlarla bir protokol düzenleyerek bu protokolde uzaktan çalışmada yapılacak iÅŸin tanımı, iÅŸin yapılma ÅŸekli, iÅŸin süresi ve yapılma yeri, ücret ve ücretin ödenmesine iliÅŸkin hususlar, iÅŸveren tarafından saÄŸlanan ekipman ve bunların korunmasına iliÅŸkin yükümlülükler, iÅŸverenin iÅŸçiyle iletiÅŸim kurması ile genel ve özel çalışma ÅŸartlarına iliÅŸkin hükümlere yer verilmesi gerekir. Ayrıca evden çalışma konusunda kuralların ve ayrıntıların yer aldığı bir prosedür hazırlanması da çalışanlar açısından yol gösterici olacaktır.
Evden Çalışmada Ä°ÅŸverenin Ne Gibi Yükümlülükleri Var?
Ä°ÅŸveren, evden çalışma yöntemiyle çalışan çalışanın yaptığı iÅŸin niteliÄŸini dikkate alarak iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi önlemleri konusunda çalışanı bilgilendirmek, gerekli eÄŸitimi vermek, saÄŸlık gözetimini saÄŸlamak ve saÄŸladığı ekipmanla ilgili gerekli iÅŸ güvenliÄŸi tedbirlerini almakla yükümlü. Koronavirüs salgını özelinde iÅŸverenler çalışanlara özel duyurular yaparak çalışanların evden çalışma sisteminin uygulandığı süre boyunca yalnızca evden çalışmaları isteyebilir. Evden çalışma dönemi boyunca ve ayrıca koronavirüs salgını devam ettiÄŸi sürece çalışanlardan ayrıca üçüncü ÅŸahıslar ile yüz yüze toplantı yapılmaması, kendileriyle fiziksel temastan kaçınılması, haberleÅŸmelerin telefon, telekonferans, videokonferans veya e-posta yöntemileriyle gerçekleÅŸtirilmesi istenebilir. Ayrıca evden çalışma yönteminde iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi konusunda çalışanlara online eÄŸitimler verilmesi düÅŸünülebilir. Bu eÄŸitimlerde özellikle evden çalışmaya uygun ve güvenli ortamda (örneÄŸin ergonomik açıdan uygun masa ve sandalye) ile çalışmaları, çalışma ortamlarını her türlü risklerden ve tehlikelerden uzak tutmaları talep edilebilir. Ä°ÅŸverenin yükümlülükleri saydıklarımızla sınırlı kalmıyor. Hepimiz her gün iÅŸ yerine gidip gelirken sayısız kaza riskiyle karşı karşıya kalıyoruz. Peki evden çalışma durumunda çalışanın uÄŸradığı bir kaza, iÅŸ kazası sayılabilir mi?
Evde Uğranılan Kazalar İş Kazası Mıdır?
Çalışanların evde bir kazaya uÄŸramaları halinde bu kazanın iÅŸ kazası olarak deÄŸerlendirilip deÄŸerlendirilmeyeceÄŸi tartışmalıdır. Evde meydana gelen her kaza iÅŸ kazası sayılmaz fakat yapılan iÅŸ nedeniyle çalışanın bir kazaya uÄŸraması halinde bu kaza evde de olsa iÅŸ kazası kabul edilir. Yapılan iÅŸle ilgili evde bir kaza meydana gelmesi ve iÅŸverenin yükümlülüklerini ihlal etmesi halinde iÅŸveren bu kazadan sorumlu olacaktır. ÖrneÄŸin, iÅŸverenin bilgisayar başında iÅŸ yapan bir evde çalışana ergonomi hakkında güvenlik önlemlerini anlatmaması nedeniyle çalışanın sakatlanması halinde iÅŸveren sorumlu tutulabilir. Yine bir örnek vermek gerekirse iÅŸçinin evden çalıştığı bir günde spor yaparken kolunu kırması, iÅŸ kazası sayılmayacaktır. Ancak evde çalışmada evde meydana gelen kazalarda bu ayırımı yapmak pratikte oldukça zor. Bu nedenle, çalışanın uzaktan çalışma esnasında yaÅŸayabileceÄŸi her türlü kaza kural olarak iÅŸ kazası olarak kabul edilebilir. Bu durumda da aksi durumun, bir baÅŸka ifadeyle gerçekleÅŸen kazanın iÅŸ kazası olmadığının iÅŸveren tarafından kanıtlanması gerekecektir.
https://hbrturkiye.com/blog/koronavirusun-etkileri-calisma-hayatina-nasil-yansiyor
Kaynak : HBR Türkiye